Wat is grondeffect? (uitleg & voorbeeld)

In onderzoek treedt een vloereffect (ook wel een ‚keldereffect‘ genoemd) op wanneer er een ondergrens is voor een enquête of vragenlijst en een hoog percentage respondenten dicht bij die ondergrens scoort. Het tegenovergestelde hiervan staat bekend als het plafondeffect .

Grondeffect kan verschillende problemen veroorzaken, waaronder:

• Dit maakt het moeilijk om een nauwkeurige maatstaf voor de centrale tendens te verkrijgen.
• Dit maakt het moeilijk om een nauwkeurige meting van de dispersie te verkrijgen.
• Het is daarom moeilijk om individuen te classificeren op basis van hun score.
• Dit maakt het moeilijk om gemiddelden tussen twee groepen te vergelijken.

Deze tutorial biedt verschillende voorbeelden van grondbalans, details over waarom ze een probleem vormen en manieren om ze te vermijden.

Voorbeelden van grondeffecten

De volgende voorbeelden illustreren scenario’s waarin vloereffecten kunnen optreden in onderzoek.

Voorbeeld 1: Een inkomensvragenlijst.

Stel dat onderzoekers de verdeling van het gezinsinkomen in een bepaalde buurt willen begrijpen en daarom een vragenlijst willen opstellen die aan elk huishouden kan worden gegeven. Omdat ze non-respons bias willen vermijden, besluiten ze huishoudens te vragen „in welke inkomenscategorie ze vallen“ en de laagste schijf in te stellen op $30.000 of minder .

In dit geval zullen huishoudens, zelfs als ze ruim onder de $30.000 per jaar verdienen, in de groep van $30.000 of minder worden ingedeeld. Als veel huishoudens in deze groep vallen, en als veel huishoudens veel minder verdienen dan dit bedrag, zullen onderzoekers geen duidelijk beeld krijgen van de verdeling van het gezinsinkomen.

Voorbeeld 2: Een moeilijke IQ-test

Stel dat een leraar uit de eerste klas zijn leerlingen een IQ-test geeft die eigenlijk voor volwassenen is bedoeld. Het is meer dan waarschijnlijk dat elke student de laagst mogelijke score of daar dichtbij haalt, simpelweg omdat het examen veel te moeilijk voor hem of haar is.

Om deze reden zal het voor de docent moeilijk zijn om de scores van studenten in welke volgorde dan ook te rangschikken en zal zij geen duidelijk beeld kunnen krijgen van de daadwerkelijke verdeling van IQ-scores onder studenten.

Problemen veroorzaakt door grondeffecten

Grondeffecten veroorzaken verschillende problemen, waaronder:

1. Het is moeilijk om een nauwkeurige maatstaf voor de centrale tendens te verkrijgen.

Als een groot percentage van de respondenten op of nabij de laagst mogelijke waarde scoort op een examen, quiz of enquête, zal het moeilijk worden om een nauwkeurige maatstaf te krijgen van wat de „gemiddelde“ score zou moeten zijn.

2. Het is moeilijk om een nauwkeurige meting van de dispersie te verkrijgen.

En als veel respondenten bijna de laagst mogelijke waarde scoren op een examen of enquête, zal dit de indruk wekken dat er minder spreiding is dan er in werkelijkheid is.

3. Het is moeilijk om individuen te rangschikken op basis van hun score.

Als meerdere personen de laagst mogelijke score op een examen behalen, wordt het onmogelijk om ze op welke manier dan ook te rangschikken, aangezien meerdere van hen dezelfde score hebben behaald.

4. Het is moeilijk om twee groepen te onderscheiden.

Stel dat een hoogleraar wil weten of twee verschillende studietechnieken tot verschillende gemiddelde cijfers op examens leiden. Als het examen veel te moeilijk is, scoren de meeste studenten in elke groep bijna de laagst mogelijke waarde, waardoor het onmogelijk wordt om de gemiddelde examenscores tussen elke groep te vergelijken om te bepalen of de studietechniek een verschil maakt.

Hoe grondeffecten te voorkomen

Er zijn twee veel voorkomende manieren om grondeffecten te voorkomen:

1. Zorg bij enquêtes en vragenlijsten voor anonimiteit en stel geen kunstmatige drempels voor reacties in.

In een vragenlijst over het gezinsinkomen moeten onderzoekers de respondenten bijvoorbeeld geruststellen dat hun antwoorden volledig anoniem zullen zijn en de respondenten in staat stellen hun werkelijke inkomen aan te geven in plaats van dit tussen haakjes te selecteren.

Dit zal de waarschijnlijkheid vergroten dat respondenten hun werkelijke inkomen zullen opgeven, aangezien hun antwoord anoniem zal zijn, en het zal onderzoekers in staat stellen de werkelijke inkomensverdeling te begrijpen zonder dat extreem lage inkomens voor de antwoorden verborgen blijven.

2. Maak examens of toetsen minder moeilijk, zodat respondenten een grotere verscheidenheid aan scores kunnen krijgen.

Voor examens en toetsen is het belangrijk dat onderzoekers de moeilijkheidsgraad verhogen, zodat een kleiner percentage individuen een perfecte of bijna perfecte score kan behalen.

Hierdoor kunnen onderzoekers een nauwkeurig inzicht krijgen in het gemiddelde en de spreiding van de gegevens. Hierdoor kunnen onderzoekers ook de scores van individuen rangschikken, omdat de kans groter is dat minder individuen dezelfde score behalen.