Örnekleme türleri

Bu makale tüm örnekleme türlerini ve her türün özelliklerini açıklamaktadır. Ek olarak, her örnekleme türünün bir örneğini görebileceksiniz.

Ancak tüm örnekleme türlerinin ne olduğunu görmeden önce, mantıksal olarak örneklemenin ne olduğunu bilmeliyiz. Bu yüzden devam etmeden önce bu bağlantılı makaleye gitmenizi öneririm, böylece her örnekleme türünü daha iyi anlayabilirsiniz.

Her türlü örnekleme nedir?

Numune alma türleri şunlardır:

• Olasılıklı örnekleme : Örneklemlerin rastgele seçildiği örnekleme.
  • Basit Rastgele Örnekleme : Örneklem basit bir şekilde rastgele seçilir.
  • Sistematik örnekleme : İlk birey rastgele seçilir ve numunenin geri kalan elemanları sabit bir aralığa göre seçilir.
  • Tabakalı örnekleme : Örneği oluşturmak için hedef popülasyon katmanlara (gruplara) bölünür ve ardından bireyler her katmandan rastgele seçilir.
  • Küme örneklemesi : Örnek rastgele seçilen kümelerden (doğal gruplar) oluşur.
• Olasılığa dayalı olmayan örnekleme : Araştırmacıların, sürece şansı dahil etmeden, kendi kriterlerine göre örneklemi seçtikleri örnekleme.
  • Amaçlı örnekleme : Bireyler, yalnızca araştırmacının yargısına dayalı olarak örneklemden seçilir.
  • Kolayda örnekleme : Örnek üyeler erişim kolaylıklarına göre seçilir.
  • Ardışık örnekleme : İlk olarak bir ilk örnek seçilir, incelenir, ardından başka bir örnek seçilir. Ve çalışma sonuçları elde edilene kadar farklı örnekler üzerinde çalışılır.
  • Kota örneklemesi : Araştırma örneklemini oluşturmak için öncelikle gruplar oluşturulur ve her gruptan bir kota seçilir.
  • Kartopu örneklemesi : Araştırmacılar örneklemdeki ilk bireyleri seçer ve daha sonra çalışma için diğer denekleri işe alırlar.

Bu nedenle örnekleme iki geniş türe ayrılır: olasılıklı örnekleme ve olasılıksız örnekleme.

Benzer şekilde, olasılıklı örneklemenin birkaç türü vardır: basit rastgele örnekleme, sistematik örnekleme, katmanlı örnekleme ve küme örnekleme.

Olasılığa dayalı olmayan örnekleme türleri ise şu şekilde gruplandırılmaktadır: amaçlı örnekleme, uygun örnekleme, ardışık örnekleme, kota örnekleme ve kartopu örnekleme.

Her spesifik örnekleme türü aşağıda ayrıntılı olarak açıklanmaktadır.

olasılık örneklemesi

Olasılık örnekleme tekniği, örneklemin öğelerinin rastgele seçilmesinden oluşur, yani hepsi aynı seçilme olasılığına sahiptir.

Bu, örneklemenin olasılık olarak değerlendirilmesi için temel bir koşuldur; istatistiksel popülasyonun tüm unsurları seçilebilmeli ve ayrıca aynı seçilme olasılığına sahip olmalıdır.

Az önce gördüğümüz gibi, olasılıklı örnekleme yöntemlerinin farklı türleri basit rastgele örnekleme, sistematik örnekleme, tabakalı örnekleme ve küme örneklemedir.

basit rastgele örnekleme

Basit rastgele örnekleme, istatistiksel popülasyonun her bir öğesine, incelenen numuneye dahil edilme olasılığının aynı olmasını sağlar. Bu nedenle örneklemdeki bireyler başka kriterler kullanılmadan rastgele seçilir.

Rastgele simüle etmek için çeşitli yöntemler vardır, ancak şu anda genellikle Excel gibi bilgisayar programları kullanılarak yapılmaktadır, çünkü bunlar çok fazla zaman tasarrufu sağlar.

sistematik örnekleme

Sistematik örneklemede, popülasyonun bir öğesi ilk önce rastgele seçilir ve ardından örnekteki öğelerin geri kalanı sabit bir aralık kullanılarak seçilir.

Yani sistematik örneklemede, örneklemden ilk bireyi rastgele seçtikten sonra, örneklemden bir sonraki bireyi seçmek için istenilen aralık kadar sayı saymamız gerekir. Ve örneklemde elde etmek istediğimiz örneklem büyüklüğü kadar birey bulunana kadar aynı işlemi art arda tekrarlıyoruz.

tabakalı örnekleme

Tabakalı örnekleme tekniğinde evren önce katmanlara (gruplara) bölünür ve daha sonra her katmandan rastgele birkaç birey seçilerek çalışma örnekleminin tamamı oluşturulur. Bu nedenle numunedeki her tabakadan en az bir üye olacaktır.

Tabakaların homojen gruplar olması gerekir; yani bir tabakadaki bireyler, kendilerini diğer tabakalardan ayıran kendine has özelliklere sahiptir. Bu nedenle bir birey yalnızca bir katmana ait olabilir.

küme örneklemesi

Küme örneklemesi ve katmanlı örnekleme çok benzer oldukları için karıştırılabilir, ancak yakından bakarsanız bunların iki farklı olasılık örneklemesi türü olduğunu görürsünüz.

Küme örneklemesi, popülasyondaki tüm bireyler yerine yalnızca belirli kümeleri incelemek için popülasyonda doğal kümelerin (grupların) zaten mevcut olması gerçeğinden yararlanır.

Tabakalı örneklemeden farklı olarak bu yöntemde kümelerden belirli bir birey seçilmemeli, çalışılacak gruplar seçildikten sonra tüm üyeleri analiz edilmelidir.

Küme örneklemesine aynı zamanda küme örneklemesi, küme örneklemesi veya alan örneklemesi de denir.

Olasılıksız örnekleme

Olasılığa dayalı olmayan örneklemede bireyler, araştırmacıların subjektif kriterlerine göre seçilir. Bu nedenle, olasılıksız örneklemede, seçim rastgele olmadığı için popülasyonun tüm öğelerinin örnek için seçilme olasılığı aynı değildir. Bu özellik olasılıklı olmayan örneklemeyi olasılıklı örneklemeden ayırır.

Olasılıksız örneklemede mantıksal olarak araştırmayı yapan kişi çok önemlidir, çünkü örnekleme kimin dahil edileceğine karar veren kişi odur. Bu nedenle güvenilir sonuçlara ulaşabilmek için araştırmacının çalışma alanında geniş bilgi ve deneyime sahip olması şarttır.

Yukarıda açıklandığı gibi, olasılığa dayalı olmayan örnekleme tekniklerinin farklı türleri amaçlı örnekleme, uygun örnekleme, ardışık örnekleme, kota örnekleme ve kartopu örneklemedir.

amaçlı örnekleme

Amaçlı örnekleme, çalışma örneklemini seçerken yalnızca araştırmacının yargısına dayanır.

Böylece araştırmadan sorumlu kişi, örneklemin elemanlarını seçme konusunda tüm karar verme yetkisine sahiptir. Bu nedenle, çalışma alanında uzman olmanız önemlidir.

Amaçlı örnekleme aynı zamanda yargısal örnekleme, yargısal örnekleme, eleştirel örnekleme, amaçlı örnekleme veya görüş örneklemesi olarak da adlandırılır.

kolayda örnekleme

Kolayda örneklemede araştırmacılar, şansa yer vermeden, bireylere erişim kolaylığı sağlayacak kriterlere göre örnek konuları seçerler.

Yani, popülasyondan bireylerin seçilmesine yönelik bu olasılıksız örnekleme türünde, bunların bulunabilirliği, yakınlığı veya seçiminin maliyeti gibi hususlar değerlendirilir. Gönüllüler genellikle örneklemeyi daha da kolaylaştırmak için kabul edilir.

Kolayda örneklemeye amaçlı örnekleme veya fırsat örneklemesi de denir.

ardışık örnekleme

Ardışık örneklemede, ilk olarak bir başlangıç örneği seçilir, üzerinde çalışılır ve ilk örneğin sonuçları alındıktan sonra başka bir örnek üzerinde çalışılır. Ve tüm çalışmanın nihai sonuçları elde edilene kadar süreç art arda tekrarlanır.

Bu nedenle, ardışık örnekleme tek bir örneğe odaklanmaz, bunun yerine aynı istatistiksel popülasyondan farklı örnekleri inceler ve sonuçta tüm gruplardan elde edilen bilgilerden sonuçlar çıkarır.

Kota örnekleme

Kota örneklemesinde öncelikle en az bir özelliği paylaşan bireylerden oluşan gruplar (ya da tabakalar) oluşturulmakta, daha sonra her gruptan bir kota seçilerek çalışma örneklemi oluşturulmaktadır.

Popülasyonu gruplara ayırmak için kullanılan bireylerin özelliklerine de araştırmacı tarafından karar verilir, dolayısıyla araştırmayı yürüten kişinin elde edilen sonuçlar üzerinde büyük etkisi vardır.

Kartopu Örneklemesi

Kartopu örneklemesinde araştırmacı ilk katılımcıları seçer ve ardından çalışma için ek bireyleri işe alır.

Kartopu örneklemenin bu özelliği, katılımcılar çalışmaya daha fazla kişi kattıkça (kartopu etkisi) örneklem boyutunun giderek artmasına neden olur.

Kartopu örneklemesi aynı zamanda zincir örneklemesi veya zincir referans örneklemesi olarak da bilinir.

Diğer numune alma türleri

Örnekleme türlerine göre yapılan genel sınıflandırma yukarıda gördüğümüz gibi olsa da örnekleme yöntemleri bazen niceliksel örnekleme ve niteliksel örnekleme olarak da ikiye ayrılır.

Adından da anlaşılacağı gibi, bu iki örnekleme grubu arasındaki fark, her birinin amacıdır:

• Nicel Örnekleme : Nicel olarak bilgi toplayan örnekleme. Bu durumda, yanıtları ölçmek ve istatistiksel olarak incelemek amacıyla örneklemdeki bireylere kapalı sorular sorulur.
• Nitel örnekleme : Araştırma doğası gereği nitel olduğunda kullanılan örnekleme. Normalde sonuç çıkarmak için sonuçlar üzerinde istatistik yapmaya gerek yoktur. Açık uçlu görüşmeler veya odak grupları bu tür örneklemenin iki örneğidir.

Son olarak, farklı örnekleme türlerinin birleştirilmesini ve çeşitli örnekleme aşamalarının gerçekleştirilmesini içeren çok aşamalı örneklemenin (veya aşamalı örneklemenin) de mevcut olduğu unutulmamalıdır. Başka bir deyişle, çok aşamalı örneklemede evrenden başlayıp başlangıç örneğini seçmek için bir başlangıç örneklemesi gerçekleştiriyoruz. Daha sonra, başlangıç örneğine dayanarak, örnekteki birey sayısını azaltmak için daha fazla örnekleme gerçekleştirilir. İstenilen numune büyüklüğüne ulaşılıncaya kadar ilave numune alma adımları gerçekleştirilir. Bu tür örnekleme, geniş coğrafi alanları örneklemek için çok faydalıdır.