Akilli hedefler

Bu makalede SMART hedefinin ne olduğu ve ne için kullanıldığı açıklanmaktadır. Ek olarak, SMART hedeflerinin çeşitli örneklerinin yanı sıra SMART hedeflerinin avantaj ve dezavantajlarını da görebileceksiniz.

AKILLI hedefler nelerdir?

SMART hedefleri kısaltması, Spesifik, Ölçülebilir, Ulaşılabilir, İlgili ve Zamana Bağlı anlamına gelir. Bu nedenle AKILLI hedefler spesifik, ölçülebilir, ulaşılabilir, ilgili ve zamana bağlı hedeflerdir.

Örneğin, sosyal medya takipçilerini artırmaya yönelik bir SMART hedefi şu olabilir: “Çevrimiçi varlığınızı büyütmek için önümüzdeki altı ay içinde toplam 10.000 sosyal medya takipçisine ulaşın.”

Bu nedenle SMART metodolojisi, hedefleri belirlemek ve bu hedeflere ulaşılabilecek şekilde yazmak için kullanılır. Ayrıca SMART yöntemi, hedeflerin belirlenmesinde oldukça faydalıdır çünkü bunların niceliksel olmasını gerektirir ve bir zaman sınırı belirler.

AKILLI hedefler hakkında konuşmaya başlayan ilk kişi, Kasım 1981 tarihli bir yayında George T. Doran’dı. George T. Doran bu nedenle AKILLI hedeflerin envanteri olarak düşünülebilir.

Bir SMART hedefi neye benzemelidir?

SMART hedeflerinin özellikleri şunlardır:

• Spesifik : Hedef mümkün olduğunca spesifik olmalıdır.
• Ölçülebilir : İlerlemenin takip edilebilmesi için hedef ölçülebilir olmalıdır.
• Ulaşılabilir : Hedef gerçekçi olmalıdır.
• İlgili – Hedef proje için önemli olmalıdır.
• Zaman sınırlı : Hedefin süresi sınırlı olmalıdır.

Aşağıda SMART hedeflerinin her bir özelliği hakkında ayrıntılı bilgi vereceğiz.

Özel

Ekipteki herkesin neyi başarmaya çalıştığınızı anlamasını sağlamak için hedefler mümkün olduğunca açık ve spesifik olmalıdır. Belirsiz veya net olmayan hedefler, çalışanların nasıl davranmaları gerektiği konusunda kararsız kalmasına neden olur ve bu da üretkenliği azaltır.

Bir hedef spesifikse aşağıdaki soruları yanıtlamalıdır:

• Neyi başarmak istiyorsunuz?
• Bu hedef neden önemli?
• Kim etkilenecek? Hedef kitlemiz kimler?

Ölçülebilir

Bir hedefin AKILLI olabilmesi için ölçülebilir olması şarttır. Bu şekilde hedefin ilerleyişini takip edebilir ve hedefe ulaşma motivasyonunu artırabilirsiniz. Ayrıca hedefi ölçerek ona tam olarak ne zaman ulaşıldığını da biliriz.

Ölçülebilir hedefler aşağıdaki sorulara yanıt verir:

• Ne kadar?
• Ölçmek için hangi veriler kullanılacak?
• Hedefe ulaşıldığını nasıl bileceğiz?

Mümkün

Mantıksal olarak, bir hedefin gerçekçi olması gerekir, dolayısıyla ekip bu hedefe ulaşılabileceğini hissetmelidir. Aksi takdirde çalışanların motivasyonları düşecek ve hedeflerine ulaşmak için fazla çalışmayacaklardır.

Yani bir hedef, meydan okumaya yetecek kadar zor olmalı ama aynı zamanda takımın motivasyonunu düşürecek kadar da zor olmamalıdır.

Aşağıdaki sorular ulaşılabilir bir hedef belirlemenize yardımcı olacaktır:

• Bu hedefe nasıl ulaşabilirim?
• Hedefe ulaşmak için hangi kaynaklara ihtiyacım var?
• Finansal faktörler gibi diğer kısıtlamalar dikkate alındığında hedef ne kadar gerçekçi?

İlgili

Açıkçası, AKILLI hedeflerin işletme için önemli olması gerekir; bu da bunların kuruluşun misyonu ve değerleriyle uyumlu olması gerektiği anlamına gelir.

Ayrıca, bir hedefin yalnızca şirketle değil aynı zamanda ortaklar, topluluk, çalışanlar vb. gibi ilgili tüm taraflarla da ilgili olması gerekir. Bu şekilde, katılan herkes hedefe ulaşılmasına katkıda bulunacaktır.

Hedefin alakalı olduğundan emin olmak için kendinize sorabileceğiniz bazı sorular:

• Hedef, şirketin hedefine ulaşmasına katkıda bulunacak mı?
• Bu hedef ölçmeye değer mi?
• Bu mevcut sosyo-ekonomik ortamda uygulanabilir mi?

Zaman açısından sınırlı

AKILLI hedefler, ulaşılabilecekleri bir zaman sınırıyla belirlenmelidir. Bu sadece bir aciliyet hissi vermekle kalmaz, aynı zamanda hedefe başarılı bir şekilde ulaşılıp ulaşılmadığının belirlenmesine de yardımcı olur.

Değişiklik yapmak için yeterli zaman olması gerektiği için son teslim tarihinin çok kısa olmaması gerektiğini, ancak aynı zamanda ertelemeyi teşvik edeceği için çok da uzak olmaması gerektiğini unutmayın.

Bir SMART hedefi için zaman sınırını belirlerken kendinize aşağıdaki soruları sorabilirsiniz:

• Bu son tarih gerçekçi mi?
• Daha yakın mı olmalıyım? Daha uzakta mı olmalıyız?
• Veriler ne zaman mevcut olacak?

SMART Hedef Örnekleri

Artık SMART hedefinin tanımını ve SMART yöntemi teorisini bildiğimize göre, kavramı özümsemeyi tamamlamak için SMART hedeflerinin birkaç örneğini göreceğiz.

Web sitesi kullanıcı sayısını artırın

AKILLI hedef: Çevrimiçi olarak daha fazla müşteri kazanmak için bir haber bülteni oluşturarak önümüzdeki 5 ay içinde şirketin web sitesindeki ortalama kullanıcı sayısını ayda 20.000’den 25.000’e çıkarın.

• S: Aylık ortalama kullanıcı sayısını artırın
• M: Ayda 20.000 ila 25.000 ortalama kullanıcı
• Kime: Bülten oluşturmak
• C: Çevrimiçi olarak daha fazla müşteri kazanmak için
• T: önümüzdeki 5 ay içinde

maraton koşmak

AKILLI Hedef: Önümüzdeki 8 ay boyunca, her zamankinden daha iyi bir formda olma hedefiyle haftada 5 kez 1:30:00’dan az koşarak bir maraton koşmaya hazırlanın.

• S: Maraton koşmaya hazırlanın
• M: 1:30:00’dan daha az zaman ayırın
• Cevap: Haftada 5 kez koşuya çıkın
• C: Her zamankinden daha fit olmak amacıyla
• T: önümüzdeki 8 ay için

Faturalandırmayı artırın

AKILLI Hedef: Daha yüksek bir yıllık kâr elde etmek için şirketin web sitesini yayına alarak gelecek yılın yıllık gelirini geçen yıla göre %10 artırmak.

• S: yıllık ciroyu artırın
• M: Geçen yıla göre %10
• C: Şirketin web sitesini açarak
• C: Daha fazla yıllık kar elde etmek için
• Ç: gelecek yıl

SMART hedeflerinin faydaları

Aşağıda SMART yöntemini hedeflere uygulamanın yararları verilmiştir.

Avantajı:

• Açıklık: AKILLI hedefler, neyi başarmak istediğinizi açıkça tanımlamanıza yardımcı olur. Spesifik, ölçülebilir ve sınırlı bir süreye sahip olmaları sayesinde size net bir yönlendirme sağlar ve belirsizlikten kaçınır.
• Odaklanma: Belirli hedefler belirleyerek gerçekten önemli olana odaklanmanıza ve dikkatinizin dağılmasını önlemenize yardımcı olur. Böylece öncelikleri belirlemenize ve bunlar üzerinde daha verimli çalışmanıza olanak tanır.
• Ölçülebilir: AKILLI hedefler ölçülebilir, yani ilerlemenizi ölçebilir ve başarınızı değerlendirebilirsiniz. Bu, ilerlemenizi izlemenize ve gerekirse ayarlamalar yapmanıza olanak tanır.
• Hedef Motivasyonu: SMART hedef belirleme, ulaşılabilir hedefler belirler, başarı duygusunu teşvik eder ve sizi devam etmeye motive eder.
• Son teslim tarihleri: Son teslim tarihlerini belirlemek, odaklanmanıza yardımcı olur ve aciliyet duygusu sağlar. AKILLI hedefler, hedeflerinize ulaşmak için gerçekçi son tarihler belirlemenize yardımcı olur ve somut eylemler gerçekleştirmeniz için size ilham verir.

Dezavantajları:

• Aşırı katılık: SMART hedeflerinin yapısı bazı durumlarda çok katı olabilir. Bazen kendinizi belirli, ölçülebilir öğelerle sınırlı bulabilir ve bu metodolojinin dışındaki seçenekleri keşfetmenizi engelleyebilirsiniz.
• Esneklik eksikliği: Bir kez SMART hedefi belirledikten sonra değişiklik yapmak veya beklenmedik koşullara uyum sağlamak zor olabilir. Bu anlamda koşullar değişirse kendinizi kapana kısılmış hissedebilirsiniz ve hedeflerinizi ayarlamanız gerekir.
• Sonuçlara aşırı odaklanma: AKILLI hedefler öncelikle nihai sonuçlara odaklanır ve bu süreçte gerçekleşen süreci ve öğrenmeyi ihmal edebilir. Dolayısıyla sonuç alma takıntısı, sonuç hemen alınmazsa hüsrana yol açabilir.
• Sezgiyi göz ardı eder: Bazen SMART hedefleri, sezgiyi ve yaratıcılığı bir kenara bırakarak mantığa ve ayrıntılı planlamaya çok fazla odaklanır. Bazen içgüdülerinize güvenmek şaşırtıcı ve tatmin edici sonuçlara yol açabilir.

AKILLI hedefler ve DAHA AKILLI hedefler

AKILLI hedefler ve AKILLI hedefler, hedef belirlemede çok benzer yöntemlerdir; Aslında AKILLI hedefler, AKILLI hedeflerin bir uzantısıdır.

SMARTER hedeflerine, SMART hedeflerine ilişkin olarak iki ek kısaltma eklenmiştir; Değerlendirme için E ve İnceleme için R. Bu nedenle, AKILLI hedefler kısaltması Spesifik, Ölçülebilir, Ulaşılabilir, İlgili, Zamana Bağlı, Değerlendirme ve İnceleme anlamına gelir.

Böylece SMARTER yöntemi, hedeflerin düzenli aralıklarla değerlendirilmesi ve belirlenen hedeflerin yeterli olup olmadığının veya tam tersine gerçeğe uyum sağlamak için yeniden tanımlanması gerekip gerekmediğinin incelenmesinden oluşur.