Bölünmüş parsel tasarımı nedir? (açıklama & örnek)
Bölünmüş parsel tasarımı, araştırmacıların aşağıdaki iki faktörü incelemek istediği deneysel bir tasarımdır:
- Bir faktörün değiştirilmesi veya çeşitlendirilmesi “kolaydır”.
- Bir faktörün değiştirilmesi veya çeşitlendirilmesi “zordur”.
Bu tür tasarım, 1925 yılında matematikçi Ronald Fisher tarafından tarımsal deneylerde kullanılmak üzere geliştirildi.
Bölünmüş parsel tasarımı fikrini açıklamak için, araştırmacıların iki sulama yönteminin (Faktör A) ve iki gübrenin (Faktör B) ürün verimi üzerindeki etkilerini incelemek istedikleri bir örneği düşünün.
Bu özel örnekte tarladan küçük alanlara farklı sulama yöntemleri uygulamak mümkün değildir ancak küçük alanlara farklı gübre uygulamak mümkündür .
Yani dört tarlamız varsa, her tarlaya sulama yöntemlerinden birini (bunlara A 1 ve A 2 diyeceğiz) rastgele atayabiliriz:
Daha sonra her alanı ikiye bölebilir ve her yarıya rastgele bir gübre atayabiliriz (bunlara B1 ve B2 diyeceğiz):
Bu örnekte 4 “tam” grafiğimiz var ve her bir tam grafiğin içinde 2 “bölünmüş” grafiğimiz var.
Bölünmüş Arsa Tasarımlarının Faydaları
Bölünmüş parsel tasarımlarının tamamen rastgele tasarımlara göre iki avantajı vardır:
1. Maliyet
Bölünmüş parsel planında herhangi bir faktörün her bölünmüş parsel için değiştirilmesine gerek olmadığından, bu tür bir planın pratikte yapılmasının daha ucuz olduğu anlamına gelir.
2. Etkililik
Bölünmüş grafik tasarımı, tüm grafiğin ana etkileri dışındaki tüm faktör etkileri için tahminlerin kesinliğinin artmasına neden olur.
Gerçek Hayattaki Bölünmüş Parsel Tasarım Örnekleri
Bölünmüş alan tasarımları üretimde sıklıkla kullanılır çünkü belirli değişkenler genellikle büyük miktarlarda üretilir ve bu nedenle, bir deneyin yürütülmesinin maliyetini azaltmak için bölünmüş alan tasarımı yapmak mantıklıdır.
İşte gerçek dünya senaryolarındaki bölünmüş arsa tasarımlarından bazı örnekler:
Örnek 1: Pasta
Ambalajlı bir gıda üreticisi, en uygun kek karışımı formülasyonunu belirlemekle ilgilenebilir. Kek karışımları büyük partiler halinde yapıldığından malzemelerin kombinasyonunu değiştirmek mümkün değildir.
Dolayısıyla bileşenler “tam” olay örgüsü faktörleri olarak hareket eder ve sıcaklık ve pişirme süresi gibi diğer faktörler “bölünmüş” olay örgüsü faktörleri olarak kullanılır.
Örnek 2: otomobiller
Bir otomobil üreticisi en uygun motor/yakıt kombinasyonunu bulmakla ilgilenebilir. Motor yapımı uzun zaman aldığı için üç yeni motor oluşturmaya ve her motorda üç farklı yakıtı test etmeye karar verebilirler.
Bu senaryoda, Motor Tipi, değiştirilmesi zor “tam” çizim faktörüdür ve Yakıtlar, değiştirilmesi kolay “bölünmüş” çizim faktörüdür.
Örnek 3: Ağaç İşleme
Bir ahşap üreticisi, en dayanıklı ahşabı üretmek için ahşap türleri ve sıcaklıkların en uygun kombinasyonunu bulmak ister. Ahşabın cinsini elde etmek uzun zaman alabileceğinden iki farklı ahşaba üç farklı sıcaklık uygulayabiliyorlar.
Bu senaryoda, ağaç türü, değiştirilmesi zor olan “tüm” çizim faktörüdür ve sıcaklık, değiştirilmesi kolay “bölünmüş” çizim faktörüdür.
Ek kaynaklar
Permütasyonlu blokların rastgeleleştirilmesi
Eşleşen Çift Tasarımı
Ön test-son test tasarımı