Örnekleme (istatistik)

Bu makalede istatistiksel örneklemenin ne olduğu açıklanmaktadır. Ayrıca farklı türde numunelerin nasıl yapıldığını ve her birinin örneklerini görebileceksiniz.

İstatistikte örnekleme nedir?

İstatistikte örnekleme , bir popülasyon örneğinin seçildiği bir süreçtir. Başka bir deyişle örnekleme, istatistiksel bir çalışma yürütmek üzere bir grup bireyin seçildiği bir yöntemdir.

Örneğin örneklemenin bir yolu bireyleri rastgele seçmektir. Dolayısıyla, eğer istatistiksel bir popülasyonun büyüklüğünü incelemek istiyorsak, çalışma örneğini basit rastgele örnekleme yoluyla seçebiliriz.

Bir popülasyonu örneklemek için her birinin avantajları ve dezavantajları olan çeşitli yöntemler vardır. Aşağıda farklı istatistiksel örnekleme türlerinin ne olduğunu göreceğiz.

İstatistikte örnekleme çok faydalıdır çünkü hedef popülasyonun yalnızca bir kısmını incelemenize ve daha sonra istatistiksel çıkarım yoluyla numuneyi tüm popülasyona analiz ederek elde edilen sonuçları tahmin etmenize olanak tanır. Bu büyük bir avantajdır çünkü arama süresini ve maliyetlerini azaltır.

Örnekleme çerçevesi

İstatistikte örnekleme çerçevesi (veya örnekleme çerçevesi ), bir örneklemde seçilebilen bir popülasyonun tüm öğelerinin bir listesidir. Başka bir deyişle örnekleme çerçevesi, üzerinde istatistiksel çalışmanın amaçlandığı evrendeki tüm öğelerin bir listesidir.

Örneğin bir şehrin vatandaşlarına istatistiksel bir araştırma yapmak istiyorsanız bu çalışmanın örneklem çerçevesi o şehrin kayıtlarıdır, çünkü o şehirde yaşayan tüm insanları kapsayan bir listedir.

Bu nedenle örnekleme çerçevesi istatistiksel bir araştırma için örnek elde etmek amacıyla kullanılır. Örnekleme çerçevesi iyi tasarlanmışsa istatistiksel analiz için örnekleme yapmak çok daha kolaydır.

İstatistikte Örnekleme Türleri

İstatistiklerde örnekleme türleri şunlardır:

• Olasılıklı örnekleme : Örneklemlerin rastgele seçildiği örnekleme.
  • Basit Rastgele Örnekleme : Örneklem basit bir şekilde rastgele seçilir.
  • Sistematik örnekleme : İlk birey rastgele seçilir ve numunenin geri kalan elemanları sabit bir aralığa göre seçilir.
  • Tabakalı örnekleme : Örneği oluşturmak için hedef popülasyon katmanlara (gruplara) bölünür ve ardından bireyler her katmandan rastgele seçilir.
  • Küme örneklemesi : Örnek rastgele seçilen kümelerden (doğal gruplar) oluşur.
• Olasılığa dayalı olmayan örnekleme : Araştırmacıların, sürece şansı dahil etmeden, kendi kriterlerine göre örneklemi seçtikleri örnekleme.
  • Amaçlı örnekleme : Bireyler, yalnızca araştırmacının yargısına dayalı olarak örneklemden seçilir.
  • Kolayda örnekleme : Örnek üyeler erişim kolaylıklarına göre seçilir.
  • Ardışık örnekleme : İlk olarak bir ilk örnek seçilir, incelenir, ardından başka bir örnek seçilir. Ve çalışma sonuçları elde edilene kadar farklı örnekler üzerinde çalışılır.
  • Kota örneklemesi : Araştırma örneklemini oluşturmak için öncelikle gruplar oluşturulur ve her gruptan bir kota seçilir.
  • Kartopu örneklemesi : Araştırmacılar örneklemdeki ilk bireyleri seçer ve daha sonra çalışma için diğer denekleri işe alırlar.

Her istatistiksel örnekleme türü aşağıda ayrıntılı olarak açıklanmaktadır.

Olasılık örneklemesi

Olasılık örnekleme tekniği, örneklemin öğelerinin rastgele seçilmesinden oluşur, yani hepsi aynı seçilme olasılığına sahiptir.

Bu, örneklemenin olasılık olarak değerlendirilmesi için temel bir koşuldur; istatistiksel popülasyonun tüm unsurları seçilebilmeli ve ayrıca aynı seçilme olasılığına sahip olmalıdır.

Az önce gördüğümüz gibi, olasılıklı örnekleme yöntemlerinin farklı türleri basit rastgele örnekleme, sistematik örnekleme, tabakalı örnekleme ve küme örneklemedir.

Basit rastgele örnekleme

Basit rastgele örnekleme, istatistiksel popülasyonun her bir öğesine, incelenen numuneye dahil edilme olasılığının aynı olmasını sağlar. Bu nedenle örneklemdeki bireyler başka kriterler kullanılmadan rastgele seçilir.

Rastgele simüle etmek için çeşitli yöntemler vardır, ancak şu anda genellikle Excel gibi bilgisayar programları kullanılarak yapılmaktadır, çünkü bunlar çok fazla zaman tasarrufu sağlar.

Sistematik örnekleme

Sistematik örneklemede, popülasyonun bir öğesi ilk önce rastgele seçilir ve ardından örnekteki öğelerin geri kalanı sabit bir aralık kullanılarak seçilir.

Yani sistematik örneklemede, örneklemden ilk bireyi rastgele seçtikten sonra, örneklemden bir sonraki bireyi seçmek için istenilen aralık kadar sayı saymamız gerekir. Ve örneklemde elde etmek istediğimiz örneklem büyüklüğü kadar birey bulunana kadar aynı işlemi art arda tekrarlıyoruz.

Tabakalı örnekleme

Tabakalı örnekleme tekniğinde evren önce katmanlara (gruplara) bölünür ve daha sonra her katmandan rastgele birkaç birey seçilerek çalışma örnekleminin tamamı oluşturulur. Bu nedenle numunedeki her tabakadan en az bir üye olacaktır.

Tabakaların homojen gruplar olması gerekir; yani bir tabakadaki bireyler, kendilerini diğer tabakalardan ayıran kendine has özelliklere sahiptir. Bu nedenle bir birey yalnızca bir katmana ait olabilir.

Küme örneklemesi

Küme örneklemesi ve katmanlı örnekleme çok benzer oldukları için karıştırılabilir, ancak yakından bakarsanız bunların iki farklı olasılık örneklemesi türü olduğunu görürsünüz.

Küme örnekleme, popülasyondaki tüm bireyler yerine yalnızca birkaç kümeyi incelemek için popülasyonda doğal kümelerin (grupların) zaten mevcut olması gerçeğinden yararlanır.

Tabakalı örneklemeden farklı olarak bu yöntemde kümelerden belirli bir bireyin seçilmesine gerek yoktur, ancak incelenecek gruplar seçildikten sonra tüm üyelerin analiz edilmesi gerekir.

Küme örneklemesine aynı zamanda küme örneklemesi, küme örneklemesi veya alan örneklemesi de denir.

Olasılıksız örnekleme

Olasılığa dayalı olmayan örneklemede bireyler, araştırmacıların subjektif kriterlerine göre seçilir. Bu nedenle, olasılıksız örneklemede, seçim rastgele olmadığı için popülasyonun tüm öğelerinin örnek için seçilme olasılığı aynı değildir. Bu özellik olasılıklı olmayan örneklemeyi olasılıklı örneklemeden ayırır.

Olasılıksız örneklemede mantıksal olarak araştırmayı yapan kişi çok önemlidir, çünkü örnekleme kimin alınacağına kendisi karar verir. Bu nedenle güvenilir sonuçlara ulaşabilmek için araştırmacının çalışma alanında geniş bilgi ve deneyime sahip olması şarttır.

Yukarıda açıklandığı gibi, olasılığa dayalı olmayan örnekleme tekniklerinin farklı türleri amaçlı örnekleme, uygun örnekleme, ardışık örnekleme, kota örnekleme ve kartopu örneklemedir.

Amaçlı örnekleme

Amaçlı örnekleme, araştırma örneğini seçerken yalnızca araştırmacının takdirine bağlıdır.

Böylece anketten sorumlu kişi, örnek unsurların seçimi konusunda tüm karar verme yetkisine sahip olur. Bu yüzden çalışma alanında uzman bir kişi olmanız önemlidir.

Amaçlı örnekleme aynı zamanda yargısal örnekleme, yargısal örnekleme, eleştirel örnekleme, amaçlı örnekleme veya görüş örneklemesi olarak da adlandırılır.

Kolayda örnekleme

Kolayda örneklemede araştırmacılar, şansa yer vermeden, bireylere erişim kolaylığı sağlayacak kriterlere göre örnek konuları seçerler.

Yani, popülasyondan bireylerin seçilmesine yönelik bu olasılıksız örnekleme türünde, bunların bulunabilirliği, yakınlığı veya seçiminin maliyeti gibi hususlar değerlendirilir. Gönüllüler genellikle örneklemeyi daha da kolaylaştırmak için kabul edilir.

Kolayda örnekleme, amaçlı seçim örneklemesi veya fırsat örneklemesi olarak da bilinir.

Ardışık örnekleme

Ardışık örneklemede, ilk olarak bir başlangıç örneği seçilir, üzerinde çalışılır ve ilk örneğin sonuçları alındıktan sonra başka bir örnek üzerinde çalışılır. Ve tüm çalışmanın nihai sonuçları elde edilene kadar süreç art arda tekrarlanır.

Bu nedenle, ardışık örnekleme tek bir örneğe odaklanmaz, bunun yerine aynı istatistiksel popülasyondan farklı örnekleri inceler ve sonuçta tüm gruplardan elde edilen bilgilerden sonuçlar çıkarır.

Kota örnekleme

Kota örneklemesinde öncelikle en az bir özelliği paylaşan bireylerden oluşan gruplar (ya da tabakalar) oluşturulmakta, daha sonra her gruptan bir kota seçilerek çalışma örneklemi oluşturulmaktadır.

Popülasyonu gruplara ayırmak için kullanılan bireylerin özelliklerine de araştırmacı tarafından karar verilir, dolayısıyla araştırmayı yürüten kişinin elde edilen sonuçlar üzerinde büyük etkisi vardır.

Kartopu Örneklemesi

Kartopu örneklemesinde araştırmacı ilk katılımcıları seçer ve ardından çalışma için ek bireyleri işe alır.

Kartopu örneklemenin bu özelliği, katılımcılar çalışmaya daha fazla kişi kattıkça (kartopu etkisi) örneklem boyutunun giderek artmasına neden olur.

Kartopu örneklemesi aynı zamanda zincir örneklemesi veya zincir referans örneklemesi olarak da bilinir.

Örnekleme ve görüntüleme

İstatistikte örnek, bir analiz gerçekleştirmek üzere bir popülasyondan seçilen bir grup bireydir. Yani gerçekte hedef kitlenin tamamından istatistiksel bir çalışma yapıldığında örneklem adı verilen evrenin yalnızca bir kısmı analiz edilir.

Bu nedenle örnekleme ile örnek arasındaki fark, örneğin incelenen evrenin bir parçası olmasıdır. Öte yandan örnekleme, istatistiksel çalışmanın örnekleminin seçildiği yöntemdir.

Bu nedenle örnekleme istatistikte çok önemlidir çünkü hedef popülasyondan çalışılan örneğe geçmemizi sağlayan tekniktir.

Mantıksal olarak, seçilen örnek herhangi biri olamaz; sonuçların tüm popülasyona yansıtılabilmesi için belirli koşulları karşılaması gerekir. Örneğin bir örneklemin temsili olabilmesi için çalışmanın özelliklerine bağlı olarak minimum bir büyüklüğe sahip olması gerekir.