Olasılıksız örnekleme

Bu makalede olasılığa dayalı olmayan örneklemenin ne olduğu ve özelliklerinin neler olduğu açıklanmaktadır. Ayrıca olasılığa dayalı olmayan örneklemenin farklı türlerinin yanı sıra çeşitli örnekleri de görebileceksiniz. Son olarak olasılıksız örneklemenin avantajlarını ve dezavantajlarını öğreneceksiniz.

Olasılığa dayalı olmayan örnekleme nedir?

Olasılıksız örnekleme, istatistiksel bir çalışma için örnekleme dahil edilecek bireylerin seçilmesinde kullanılan bir yöntemdir. Özellikle olasılığa dayalı olmayan örneklemede bireyler, araştırmacıların subjektif kriterlerine göre seçilir.

Bu nedenle, olasılıksız örneklemede, seçim rastgele olmadığı için popülasyonun tüm öğelerinin örnek için seçilme olasılığı aynı değildir. Bu özellik, olasılıklı olmayan örneklemeyi, bireylerin rastgele seçildiği olasılıklı örneklemeden ayırır.

Olasılıksız örneklemede mantıksal olarak araştırmayı yapan kişi çok önemlidir, çünkü örnekleme kimin alınacağına kendisi karar verir. Bu nedenle güvenilir sonuçlara ulaşabilmek için araştırmacının çalışma alanında geniş bilgi ve deneyime sahip olması şarttır.

Örneklem seçme şekli olasılıksız örneklemenin türüne göre biraz farklılık gösterse de, seçimin yapılması tamamen araştırmacının kriterlerine bağlıdır.

Son olarak olasılık ve istatistik dünyasında olasılıksız örneklemenin tesadüfi olmayan örnekleme olarak da adlandırıldığını belirtelim.

Olasılık dışı örnek türleri

Olasılık dışı örnek türleri şunlardır:

• Amaçlı örnekleme : Bireylerin yalnızca araştırmacının kriterlerine göre seçilmesinden oluşur.
• Kolayda örnekleme : Örnek öğeler erişim kolaylıklarına göre seçilir.
• Ardışık örnekleme : İlk olarak bir ilk örnek seçilir, incelenir, ardından başka bir örnek seçilir. Ve çalışma sonuçları elde edilene kadar farklı örnekler üzerinde çalışılır.
• Kota örneklemesi : Araştırma örneklemini oluşturmak için öncelikle gruplar oluşturulur ve her gruptan bir kota seçilir.
• Kartopu örneklemesi : Araştırmacılar örnekteki ilk bireyleri seçer ve ardından çalışma için ek denekler alır.

Olasılıksız örneklemenin her türünün kısa tanımı göz önüne alındığında, her tür aşağıda daha ayrıntılı olarak açıklanmaktadır.

Amaçlı örnekleme

Amaçlı örnekleme, çalışma örneklemini seçerken yalnızca araştırmacının yargısına dayanır.

Böylece araştırmadan sorumlu kişi, örneklemin elemanlarını seçme konusunda tüm karar verme yetkisine sahiptir. Bu nedenle, çalışma alanında uzman olmanız önemlidir.

Amaçlı örnekleme aynı zamanda yargısal örnekleme, yargısal örnekleme, eleştirel örnekleme, amaçlı örnekleme veya görüş örneklemesi olarak da adlandırılır.

kolayda örnekleme

Kolayda örneklemede araştırmacılar, şansa yer vermeden, bireylere erişim kolaylığı sağlayacak kriterlere göre örnek konuları seçerler.

Yani, popülasyondan bireylerin seçilmesine yönelik bu olasılıksız örnekleme türünde, bunların bulunabilirliği, yakınlığı veya seçiminin maliyeti gibi hususlar değerlendirilir. Gönüllüler genellikle örneklemeyi daha da kolaylaştırmak için kabul edilir.

Kolayda örneklemeye amaçlı örnekleme veya fırsat örneklemesi de denir.

Ardışık örnekleme

Ardışık örneklemede, ilk olarak bir başlangıç örneği seçilir, üzerinde çalışılır ve ilk örneğin sonuçları alındıktan sonra başka bir örnek üzerinde çalışılır. Ve tüm çalışmanın nihai sonuçları elde edilene kadar süreç art arda tekrarlanır.

Bu nedenle, ardışık örnekleme tek bir örneğe odaklanmaz, bunun yerine aynı istatistiksel popülasyondan farklı örnekleri inceler ve sonuçta tüm gruplardan elde edilen bilgilerden sonuçlar çıkarır.

Kota örnekleme

Kota örneklemesinde öncelikle en az bir özelliği paylaşan bireylerden oluşan gruplar (ya da tabakalar) oluşturulmakta, daha sonra her gruptan bir kota seçilerek çalışma örneklemi oluşturulmaktadır.

Popülasyonu gruplara ayırmak için kullanılan bireylerin karakterine de araştırmacı tarafından karar verilir. Bu nedenle araştırmayı yürüten kişinin elde edilen sonuçlar üzerinde büyük etkisi vardır.

Kartopu Örneklemesi

Kartopu örneklemesinde araştırmacı ilk katılımcıları seçer ve ardından çalışma için ek bireyleri işe alır.

Kartopu örneklemenin bu özelliği, katılımcılar çalışmaya daha fazla kişi kattıkça (kartopu etkisi) örneklem boyutunun giderek artmasına neden olur.

Kartopu örneklemesi aynı zamanda zincir örneklemesi veya zincir referans örneklemesi olarak da bilinir.

Olasılığa dayalı olmayan örnekleme nasıl yapılır?

Olasılıksız örnekleme gerçekleştirme adımları aşağıdaki gibidir:

1. Hedef popülasyonu tanımlayın.
2. Numune özelliklerini ve istenen numune boyutunu tanımlayın.
3. Olasılıksız örneklemenin uygun türünü seçin.
4. Örnekteki bireyleri önceki adımda seçilen örnekleme yöntemine göre seçin.
5. Elde edilen numunenin unsurlarını analiz edin.

Açıkçası, olasılıksız örneklemeyi gerçekleştirmenin en önemli adımı, uygun örnekleme yönteminin seçilmesidir; bu, hedef kitleye uyarlanmasına olanak tanır ve kullanılan zamandan ve kaynaklardan tasarruf sağlar.

Ancak her bir durum için hangi yöntemin uygun olduğunu belirlemek için, bu yöntemin avantajlarını ve dezavantajlarını bilmeniz gerekir; bu nedenle, yukarıda her olasılığa dayalı olmayan örnekleme türünün açıklamasında bağlantısı verilen makaleleri okumanızı öneririz.

Olasılıksız Örnekleme Örnekleri

Olasılıksız örneklemenin anlamını daha iyi anlamak için aşağıda bunun nasıl yapıldığına dair birkaç örnek görebilirsiniz.

1. Örneğin, bir ülkenin nüfusu üzerinde istatistiksel bir çalışma yapılarak, çalışmaya katılacak bölgelerin uzman bilgisi kullanılarak seçilmesiyle olasılığa dayalı olmayan amaçlı örnekleme yapılabilir.
2. Olasılığa dayalı olmayan kolayda örneklemenin çok tipik bir örneği, bir şirketin bir alışveriş merkezinde veya doğrudan sokakta insanlarla anket yapmasıdır. Bu durumda şirket, çalışma katılımcılarını seçerken erişim kolaylığı kriterini kullanıyor çünkü sadece yoğun bir yere gidiyor ve insanlarla görüşüyor.
3. Son olarak, gizli bir mezhebin üyelerini istatistiksel olarak analiz etmek istediğinizde, pek çok konu bulmak oldukça karmaşık olabilir, ancak az sayıda bireyi inceleyerek ve analiz için gruptan diğer kişileri tanıtmalarını sağlayarak başlayabilirsiniz. Bu olasılıksız kartopu örneklemenin bir örneği olabilir.

Olasılıksız örnekleme ve olasılıklı örnekleme

Olasılıksız örnekleme ile olasılıklı örnekleme arasındaki temel fark, çalışma örnekleminin nasıl seçildiğidir. Olasılıksız örneklemede araştırmacıların kriterlerine göre seçilirler, olasılıklı örneklemede ise rastgele seçilirler.

Bu nedenle, bir popülasyonun öğeleri, hepsinin aynı fırsata sahip olmadığı olasılıksız örneklemenin aksine, olasılıklı örneklemede aynı seçilme olasılığına sahiptir.

Bu iki örnekleme türü arasındaki bir diğer özellik, elde edilen sonuçların genelleştirilmesinde yatmaktadır. Olasılıksız bir örnek, denekler subjektif olarak seçildiğinden normalde yeterli temsil gücüne sahip değildir ve bu nedenle, çıkarılan sonuçlar yalnızca incelenen bireylere uygulanabilir. Bununla birlikte, bir olasılık örneği genel olarak temsil edicidir ve bu nedenle elde edilen sonuçlar tüm popülasyona genellenebilir.

Olasılıksız Örneklemenin Avantajları ve Dezavantajları

Olasılıksız örneklemenin avantajları ve dezavantajları şunlardır:

Olasılıksız örneklemenin temel avantajı, şansı simüle etmeye gerek olmadığından çok az zaman gerektirmesi ve dolayısıyla numunenin hızlı bir şekilde seçilmesidir. Bu, olasılıklı olmayan örneklemeyi gerçekleştirmek için çok az kaynağa yatırım yapılması gerektiği anlamına gelir ve bu da onu olasılıklı örneklemeden ekonomik olarak daha karlı hale getirir.

Olasılıksız örnekleme, çok hızlı bir şekilde yapıldıklarından, niteliksel veya keşfedici nitelikte bir ilk araştırma yapılmasını mümkün kılar, daha sonra elde edilen sonuçlar, olasılıklı örnekleme gerçekleştirilerek daha da araştırılabilir.

Öte yandan olasılıksız örneklemenin temel dezavantajı, araştırmanın başarısı veya başarısızlığı büyük ölçüde buna bağlı olduğundan, istatistiksel analizden sorumlu kişinin mutlaka alanında uzman olması gerektiğidir.

Ayrıca elde edilen örnekler genel olarak temsili değildir, genelleme yapılamaz, elde edilen sonuçlar sadece çalışılan bireyler için geçerlidir.