Tek değişkenli veya çok değişkenli analiz: fark nedir?

Tek değişkenli analiz terimi, bir değişkenin analizini ifade eder. Bunu “uni” ön ekinin “bir” anlamına gelmesinden dolayı hatırlayabilirsiniz.

Çok değişkenli analiz terimi birden fazla değişkenin analizini ifade eder. Bunu hatırlıyorsunuz çünkü “multi” ön eki “birden fazla” anlamına geliyor.

Tek değişkenli analiz gerçekleştirmenin üç yaygın yolu vardır:

1. Özet istatistikler

• Bir değişkenin ortalaması veya medyanı gibi merkezi eğilim ölçülerini hesaplayabiliriz.
• Bir değişkenin standart sapması gibi dağılım ölçülerini de hesaplayabiliriz.

2. Frekans dağılımları

• Bir değişken için her bir değerin ne sıklıkta göründüğünü açıklayan bir frekans dağılımı oluşturabiliriz.

3. Grafikler

• Kutu grafikleri, histogramlar, yoğunluk grafikleri vb. grafikler oluşturabiliriz. bir değişkenin değerlerinin dağılımını görselleştirmek için.

Çok değişkenli analiz gerçekleştirmenin iki yaygın yolu vardır:

1. Dağılım grafiği matrisi

• Bir veri kümesindeki değişkenlerin her ikili kombinasyonu arasındaki ilişkiyi görselleştirmemize olanak tanıyan bir dağılım grafiği matrisi oluşturabiliriz.

2. Makine öğrenimi algoritmaları

• Çoklu öngörücü değişkenler ile bir yanıt değişkeni arasındaki ilişkiyi ölçen çoklu doğrusal regresyon gibi bir modele uymak için denetimli bir öğrenme algoritması kullanabiliriz.
• Bir veri kümesindeki birden fazla değişken arasındaki yapıyı ve ilişkileri aynı anda bulmak için temel bileşen analizi gibi denetimsiz bir öğrenme algoritması da kullanabiliriz.

Aşağıdaki örnekler, aşağıdaki veri seti ile tek değişkenli ve çok değişkenli analizin nasıl gerçekleştirileceğini göstermektedir:

Not : Tam olarak iki değişkeni analiz ettiğinizde buna iki değişkenli analiz denir.

Örnek: Tek Değişkenli Analiz Nasıl Gerçekleştirilir

Veri kümesindeki bireysel değişkenlerden herhangi biri üzerinde tek değişkenli bir analiz yapmayı seçebiliriz.

Örneğin, Hane büyüklüğü değişkeni üzerinde tek değişkenli bir analiz yapmayı seçebiliriz:

Hanehalkı büyüklüğünün merkezi eğilim ölçülerini aşağıdaki şekilde hesaplayabiliriz:

• Ortalama (ortalama değer): 3,8
• Medyan (ortalama değer): 4

Bu değerler bize “merkezi” değerin nerede olduğu konusunda fikir veriyor.

Ayrıca aşağıdaki dağılım ölçülerini de hesaplayabiliriz:

• Aralık (maks. ve min. arasındaki fark): 6
• Çeyrekler arası ölçek (değerlerin ortadaki %50’sinin dağılımı): 2,5
• Standart sapma (ortalama yayılma ölçüsü): 1,87

Bu değerler bize bu değişkenin değerlerinin dağılımı hakkında fikir vermektedir.

Farklı değerlerin ne sıklıkta ortaya çıktığını özetlemek için aşağıdaki frekans dağılım tablosunu da oluşturabiliriz:

Değerlerin hane büyüklüğüne göre dağılımını görselleştirmek için bir kutu grafiği de oluşturabiliriz:

Alternatif olarak değerlerin dağılımını görselleştirmek için bir histogram oluşturabiliriz:

Bu ölçümleri hesaplayıp bu grafikleri oluşturarak Hane Büyüklüğü değişkenine ilişkin değerlerin nasıl dağıldığını daha iyi anlayabiliriz.

Örnek: Çok Değişkenli Analiz Nasıl Gerçekleştirilir?

Tekrar aynı veri setine sahip olduğumuzu varsayalım:

Bu veri kümesi üzerinde gerçekleştirebileceğimiz çok değişkenli analizin basit bir biçimi, veri kümesindeki sayısal değişkenlerin her ikili kombinasyonu için bir dağılım grafiği gösteren bir matris olan bir dağılım grafiği matrisi oluşturmaktır.

Hane büyüklüğü, yıllık gelir ve evcil hayvan sayısı arasındaki ilişkiyi eş zamanlı olarak görselleştirmek için bu tür bir matris oluşturabiliriz.

Kaynak : R’de dağılım grafiği matrisinin nasıl oluşturulacağını görmek için bu eğitime göz atın.

Bu veri kümesi üzerinde çok değişkenli analiz gerçekleştirmenin başka bir yolu da çoklu doğrusal regresyon modeline uymak olacaktır. Örneğin, yıllık geliri tahmin etmek için hane halkı büyüklüğünü ve evcil hayvan sayısını kullanan bir regresyon modeli oluşturabiliriz.

Kaynak : R’de çoklu doğrusal regresyonun nasıl gerçekleştirileceğini görmek için bu eğitime göz atın.

Bu veri kümesinde çok değişkenli analiz gerçekleştirmenin bir başka yolu, veri kümesinde temel yapıyı bulmamıza olanak tanıyan temel bileşen analizini gerçekleştirmek olacaktır.

Kaynak : R’de temel bileşen analizinin nasıl gerçekleştirileceğini görmek için bu eğitime göz atın.

Çözüm

İşte bu makalenin kısa bir özeti:

• Tek değişkenli analiz tek değişkenin analizidir.
• Çok değişkenli analiz birden fazla değişkenin analizidir.
• Nihai hedefinize bağlı olarak her analiz türünü gerçekleştirmenin farklı yolları vardır.
• Gerçek dünyada, genellikle her iki analiz türünü de tek bir veri seti üzerinde gerçekleştiririz.
• Tek değişkenli analiz bir değişkene ait değerlerin dağılımını anlamamızı sağlarken, çok değişkenli analiz birden fazla değişken arasındaki ilişkiyi anlamamızı sağlar.